Günümüzde bilgisayarlar,telefon ve tabletlerimize sabitdisk,hafıza kartı, USB bellek gibi depolama birimlerine ya da internet ortamındaki bulut depolama alanlarına fotoğraf,video ve yazı gibi dosyalarımızı veri girişi ile saklayabiliyoruz.
Cihazlarımıza girişi yapılan işlenmemiş,sınıflandırılmamış ve çözümlenmemiş bilgilere veri adı verilir. Verilerimizi saklayabildiğimiz ortamlara ise bellek (hafıza,kapasite) adı verilir.
Cihazlarımızda bulunan veriler dijital bir yapıya sahiptirler ve cihazın bu verileri algılayabilmesi için “Bit” (Binary Digit) adı verilen 1 ya da 0 değerlerini alarak bellekte yer kaplarlar. Bit terimi ilk defa IBM çalışanları tarafından 1956’da ortaya atılmıştır.
“Bit” için 3. bir değer yoktur. Yani ya 1 değerini ya da 0 değerini alır. Bu durum Elektrik akımının geçtiğini “1” ifade ederken akımın geçemediğini “0” ifade eder. Bu şekilde bilgisayar bizim anladığımız bilgilerin kendi anlayabildiği elektriksel karşılıklarıyla çalışır.
Etrafımızda gördüğümüz hemen hemen tüm elektronik cihazlarda 1 ve 0 mantığını görebiliriz. Örneğin televizyonumuzu açıp kapatmamıza yarayan tuşta 1 ve 0 rakamlarını görebilirsiniz. Bu durumu “Elektrik var” ve “Elektrik yok” olarak yorumlayabilirsiniz.
En küçük bellek ölçü birimi “Byte” (Bayt) ‘tır. Bir byte 8 tane bit’ten oluşur. Bilgisayarda her harf,her karakter,her rakam ve yazı yazarken bunlar arasına koyduğumuz boşluk 1 byte’lık yer kaplar. Örneğin; klavyeden A tuşuna bastığınızda belleğe 01000001 gibi 1 byte’lık bir bilgi gönderirsiniz. (A=01000001=8 Bit= 1 Byte)
Bilgisayar gibi hafızası olan cihazlarda her veri bir yer işgal eder ve işgal edilen yer büyüdükçe sayılarda büyüyeceği için kapladıkları alanları belirli ölçülere göre sınıflandırırız. Nasıl ki boyumuzu ölçmek için metre, kilomuzu ölçmek için gram kullanıyorsak dijital bilgileri ölçmek içinde byte ifadesini kullanırız. Veri birimleri kendi aralarında küçükten büyüğe göre sınıflandırılır.
Bellek ölçü birimlerinin küçükten büyüğe doğru sıralaması aşağıdaki gibidir.
- Bit
Binary Digit =
1 Bit. - Byte
1 Byte =
8 Bit. - KB
1 Kilobyte =
1024 Byte. - MB
1 Megabyte =
1024 KB. - GB
1 Gigabayt =
1024 MB. - TB
1 Terabayt =
1024 GB. - PB
1 Petabayt =
1024 TB. - EB
1 Eksabayt =
1024 PB. - ZB
1 Zettabayt =
1024 EB. - YB
1 Yottabayt =
1024 ZB.