Yaklaşık 100 sene öncesınde, Tebriz kentinde gazete okumak, bulundurmak, büyük dinsizlik
olarak nitelenirdi.
O günlerde, Diktatörlük halkın kanını emmek için, dini alet etmekten hiç çekinmezdi. Ve fetvaaları ile diktaların amacına hizmet eden aalim görünümüned insanlarda yok değildi.
Günümüzde, dinin görünümü ışık saçan ve hoşgörülü olsada, geçmiş yıllarda halk evde gazete bulundurmanın dahi, günü batıl ve yaşanmamış bir güne döndürebileceğine inanırdı.
Bu koşullar içersinde, Azerbaycan cumhuriyeti ve irandan bir takım aydın insan
mollanasretdin (nasretdin hoca) isimli bir dergi çıkardılar.
Bu dergi doğu dünyasında büyük deprem yarattı.
Mollanesretdin hürafelere karşıidi. Derginin sahipleri aydın olmak ile birlikte, dindar
insanlardı.
Haftalık bir dergi olan molla nasreddin, 7 nisan 1906 yılında yayın hayatına başlıyor. Ve 1931 senesine kadar, 25 yıl süresince tabi uzun ve kısa aralıklarla sürekli kapatılmalar ve sorunlarla yayınlanmaya devam etmekte idi.
Toplam 748 sayıdan oluşan derginin, 340 sayısı tiflisde, 8 sayısı tebrizde ve 400 sayısıda
Soviyetler birliği döneminde baküde yayınlanmıştı.
Molla nasretdin dergisi devrimci bir dergi olmakla beraber, realism ve eleştirel bir göz ile, insanları
bilinçlendirmeye çalışıyordu.
Mollanasredin mektebi eğitici ve uyandırıcı bir mektepdi.
Cesurca karikatür çizgisiile hatta dışarıya bakan bir penceresi dahi olmayan kadınların haklarını
savunuyordu.
2 kadın bir hapisdeki mahkuma hasret ile bakarak, enazından, evlerinin dış dünyaya o şekilde küçük bir kapısının olmasını diliyorlar.
Bu o asrın kadınının, durumunu acıkli bir sekilde taarif eden (roter)’in bir karikatürüdür.
Kadınlar, sağlık durumu, özgürlük, komşu ülkeler, devrim, genç Türkler, dil, hürafeler ve
diktatörya mollanasreddinin işlediği konular arrasındaidi.
Sayılarının yarısından fazlası, iranda satılamıyordu.
Eğer sizde molla nasreddini onca meşaggat ve zorluklara rağmen yayınlayabilen o özgür
ruhlu insanların durumunu zihninizde canlandırırsanız, ve eğer molla nasretdin dergisi alan insanların evlerinin eteşe verildiğini hayalinizde canlandırabılirseniz, ve tebrizin 16
yaşındaki kartunisti “behzad”ı idam etmek için aradıklarını ve…
Sizde 7 nisanın dünya kartunistler günü olduğuna inanırdınız…